Z jakimi praktykami jest związana duchowość prezentowana na Instagramie?

Zgodnie z tezami opisującymi przemiany religijności przez pryzmat indywidualizacji jednostka współcześnie wybiera spośród różnorodnych „ofert światopoglądowych”, w tym również między praktykami pochodzącymi z różnych tradycji religijnych i duchowych, łącząc je w swoisty bricolage (por. Luckmann 1996: 135; Boksztański 2007: 11). Aby jednak zweryfikować, czy wszystkie praktyki mają równy status, tzn. są łączone każda z każdą, bez względu na różnice w rodowodzie danej praktyki, jej pierwotnym celu, oraz potencjalnych implikacjach światopoglądowych przeprowadzono analizę sieci, w której każdy węzeł oznacza dany hashtag opisujący praktykę duchową, a relacja między węzłami częstość współwystępowania danych hashtagów w tym samym poście na Instagramie.
Spośród 18 472 postów, które zawierały hashtag „duchowość” (stan na 2024 rok) najpopularniejsze praktyki to: #medytacja (3914 z 18 472 postów zawierało ten hashtag), #joga (1248), #manifestacja (1060), #mindfulness (1001), #tarot (926), #modlitwa (867), #pismoświęte (561), #pracazenergia (53).
Struktura sieci wskazuje na centralną pozycję medytacji, która to zdaje się łączyć różne typy praktyk (a tym samym rodzaje duchowości). Jest to praktyka elastyczna w sposobie jej interpretacji, gdyż jak wskazują inne badania może przyjmować zarówno święcką, ateistyczną formę, stanowić ćwiczenie z nurtu psychologii pozytywnej, bądź terapeutycznej, stanowi również element tradycji chrześcijańskiej m.in. w postaci ćwiczeń duchowych św. Ignacego Loyloi, czy dziedzictwo tradycji wschodu m.in. buddyzmu, hinduizmu i dżinizmu.
Najsilniej powiązane ze sobą są medytacja i joga, co może wynikać z ich wspólnego powiązania historycznego (1145 wspólnych postów).
Pismo Święte powiązane jest tylko z modlitwą i medytacją, jednakże modlitwa posiada powiązania z wszystkimi pozostałymi praktykami (choć są to znacząco słabsze powiązania).
Pozostałe praktyki najsilniej powiązane są z medytacją, choć posiadają również relacje między sobą nawzajem. Najsilniejszymi z nich jest powiązanie między tarotem i manifestacją (124), oraz jogą i mindfulness (149).
***
Badanie wykonane przez Mateusza Grzyba (UKSW).