Janusz Mariański, Kondycja religijna i moralna młodzieży szkół średnich w latach 1988-1998-2005-2017, Toruń 2018

W oparciu o wyniki badań młodzieży prowadzonych przez ISKK od 1988 r. Janusz Mariański przedstawia w niej, jak zmieniała się religijności młodego pokolenia Polaków. Zauważa, że osłabienie religijności dotyczy wszystkich z wyodrębnianych tradycyjnie wymiarów religijności takich jak praktyki religijne, wiedza religijna, doświadczenie, moralność czy poczucie więzi z Kościołem. Zdaniem ks. Mariańskiego chociaż młodzież polska nie jest znacząco oderwana od tradycyjnych wzorców i modeli życia religijnego, to jednak młodzież dokonuje „emigracji z Kościoła”. Oznacza to, że „kończy się okres odroczonej czy odłożonej sekularyzacji” (s. 402). „Odchylenie od tradycyjnej moralności seksualnej są tak znaczne, że można mówić o swoistej rewolucji obyczajowej, a nawet moralnej”. (s. 403). Ks. Mariański zachodzące procesy określa przede wszystkim jako pluralizacja i indywidualizacja religijności. Mimo, że wyraźnie łączy sekularyzację z załamywaniem się roli instytucji religijnych w Polsce, to jednak widzi znaczenie „nurtu indywidualnego wyboru wiary religijnej” (s. 401). 

W. Sadłoń, Religijność studentów według własnej oceny.